वर्तमानलाई होइन भविष्यलाई हेरी जीवन बिमा गरौं

माधव शर्मा, सिद्धार्थनगर नगर पालिका वडा नम्बर १ बेलहियाका स्थायी बासिन्दा हुन् । सहकारी सस्थाको बजार प्रतिनिधी हुँदै अहिले मनि चेन्जर, ट्राभल व्यबसाय, कष्टम क्लियरिंग लगायतका काम गर्दै बिमा अभिकर्ताका रुपमा पनि कार्यरत छन् शर्मा। पछिल्लो समय ५ वर्षदेखि सुर्या लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनीमा सिनिएर एजेन्सी म्यानेजरको रुपमा कार्य गरिरहेका शर्मा जेसिआई सिद्धार्थ नेपाल, लायन्स क्लब अफ सिद्धार्थनगर होलिसिटी, बेलहिया गाँउ समाज, लुम्बिनी खुकुरी क्लव लगायत बिभिन्न सस्थामा आवद्ध छन् । शर्मा संग बिमा सेवाका बिषयमा गरेको कुराकानीको अंश प्रस्तुत छः

• बिमा क्षेत्रमा कसरी आकर्षित हुनु भयो ?

मेरो जिवनको पहिलो कार्य सहकारी संस्थामा बजार प्रतिनिधि को रुपमा रहेको थियो । अहिले म मनि चेन्जर, ट्राभल, भन्सार कस्टम क्लियरिङ लगायतको काम गर्छु । साथै बिभिन्न संघसस्थामा आवद्ध रहि काम पनि गर्दै आएको छु । यही क्रममा बिमा कम्पनिमा कार्यरत साथीहरु संग भेटघाट र बिमामा गरेका कामहरु सुन्दा बिमा कम्पनिमा काम गर्न मन लाग्यो र सुर्या लाईफ इन्स्योरेन्स कम्पनीमा अभिकर्ताको तालिम लिएर बिमा क्षेत्रमा प्रवेश गरे । सुर्या लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनी मा बिगत ५ बर्ष देखि भैरहवा क्षेत्रमा सिनिएर एजेन्सी म्यानेजरको रुपमा कार्यरत छु ।

• सुर्या लाइफ इन्स्योरेन्स कस्तो किसिमको इन्स्योरेन्स हो ?

बिमा छेत्रमा ३ प्रकारको बिमा हुन्छ । जीवन बिमा, निर्जिवन बिमा र पुनरबिमा । सुर्या लाइफ इन्स्योरेन्स विशुद्ध जीवन बिमा कम्पनी हो । हाम्रो कम्पनी मा नेपाली ब्यापारीक प्रतिष्ठित लगानीकर्ता हरुले लगानी गरेका छन् । यो कम्पनीको स्थापना २०६४ साल चैत्र ६ गते भएको हो र यसको पुजी ३ अर्ब छ । साथै चुक्ता पुजि २ अर्ब १५ करोड । कम्पनिको पुर्नबिमा, नेपाल पुर्नबिमासँग रहेको छ । १० अर्ब भन्दा बढी लाइफ फन्ड रकम रहेको छ ।

• कस्तो कस्तो प्रकारको बिमा योजना छ ?

हाम्रो कम्पनिमा ग्राहकको रुचि अनुसारको बिमा योजनाहरु रहेका छन, सावधिक जीवन बिमा, यो सबै भन्दा सस्तो र जागिर गर्ने हरुका लागि एकदमै उपयुक्त छ भने बाल बच्चाको लागि बाल सावधिक र बाल सावधिक एव अग्रिम भुक्तानी, निम्न आय भएका ब्यक्तिहरुका लागि लघु सावधिक एवम लघु म्यादी जीवन बिमा रहेको छ। ब्यापारीहरुका लागि अग्रिम भुक्तानी एक।एक बर्ष मा,४।४ बर्ष, ५।५ बर्षमा फिर्ता हुने बिमा योजना रहेको छ ।वैदेशिक रोजगारीमा हुनेहरुका लागि विशेष गरि दक्षिण कोरिया मा ५ बर्ष को बसाई भएका ब्यक्तिहरुका लागि सिमित भुक्तानी बिमा योजना रहेको छ। सावधिक एवम आजिवन र बैदेशिक जीवन बिमा योजना गरि कुल ११ वटा जीवन बिमा योजना रहेको छ । साथै ग्राहक हरुको रुचि अनुसार नया जीवन बिमा योजना हरु बजार मा आउदैछ ।

• एकै ब्यक्तिले १० ठाउँमा बिमा गरेको पाइन्छ किन होला?

अहिले नेपालमा १९ वटा जीवन बिमा कम्पनी रहेका छन । जो कोहि ब्यक्तिले पनि आफ्नो आयस्रोतको आधारमा १० वटा ठाउमा मात्र होइन १९ वटै जीवन बिमा कम्पनिमा बिमा गर्न पाइन्छ र मलाई लाग्छ बिमा योजनाको बिशेषता फरक फरक भएको कारणले एक ब्यक्तिले धेरै बिमा कम्पनिमा बिमा गरेको हुन सक्छ । जतिवटा जीवन बिमा कम्पनिमा बिमा गरेपनी सबैबाट सम्पुर्ण सेवा सुबिधा बिमितले पाउदछ यसै कारण पनि धेरै ठाउमा बिमा गरेका हुन्छन ।

• बिमा कम्पनी बिच अस्वस्थ प्रतिस्पर्धा छ, किन होला?

हरेक कम्पनीको आ आफ्नो बिमा पोलिसी बेच्ने रणनीति रहेको हुन्छ । हरेक कम्पनिले आफ्नो प्रोडक्ट को बारेमा आफ्नो ग्राहक लाई जानकारी गराई बिमा योजना बेच्ने हो भने मलाई लाग्छ सबै बिमा कम्पनिको अभिकर्ताहरुले आफ्नो कम्पनिमा रहेका बिमा योजनाको बारेमा पुर्ण जानकारी नभई बजारमा जादा अलिकती अस्वस्थ प्रतिस्पर्धा देखिएको हो ।

• अभिकर्ताहरु पनि अत्यधिक छन् बिमा सेवामा कमिसनको लोभ ले हो?

नेपालमा एसईई योग्यता पूरा गरेपछी सरकारले बिमा कम्पनिको अभिकर्ता बन्न पाउने नियम तिकेको छ। बिमा कम्पनिहरुले योग्यता क्षमता न हेरिकन अभिकर्ता लाईसेन्स बितरण गर्दछन। नेपालको बिमा क्षेत्रमा जति धेरै अभिकर्ता भए पनि अहिले समको तथ्यांक हेर्दा कुल जनसंख्या को २५.५ प्रतिशत जनसंख्या मात्र जीवन बिमामा आवद्ध छन् । त्यस्मा पनि एकै ब्यक्तिले एक भन्दा बढी जीवन बिमा गरेका छन । नेपालमा जीवन बिमाको महत्वको बारेमा सबैलाई जानकारी छैन । घर घरमा गएर बिमाको महत्वको बारेमा बुझाउनु पर्ने हुन्छ र यो एउटा सामाजिक कार्य पनि हो यहि कारणले नै अत्यधिक अभिकर्ता हरु बिमा क्षेत्र मा आएका हुन । काम गरे बापत बिमा एन ले नै तोके अनुसारको कमिसन पाउने हो, कमिसनको लोभले मात्र बिमा छेत्रमा अभिकर्ता को अत्यधिक उपस्थिति भएको मात्र हो भन्ने मलाई लाग्दैन ।

• बिमाको परिभाषा कसरी गर्नुहुन्छ र यो किन जरुरी छ?

जीवन बिमा भनेको निचोडमा भन्नू पर्दा बचत र सुरक्षा नै हो । जीवन बिमामा निस्चित समय अवधी तोकिएको हुन्छ । सानो सानो रकम जम्मा गर्दै गईन्छ । निस्चित समय पूरा भएपछी कम्पनिले एकमुष्ट बिमांक र बोनस गरि फिर्ता दिन्छ ।भविस्य मा आईपर्ने घटना दुर्घटना पुर्ण अपांग र प्राणघातक रोग लागेमा सम्झौता गरिएको अनुसारको रकम बिमा कम्पनिले दिन्छ । जीवन बिमा एउटा करार हो जसमा जीवन बिमा अवधी समाप्त पछि अथवा बिमा अवधी भन्दा अगावै बिमितको मृत्यु भएमा बिमितको परिवारलाई आर्थिक टेवा दिने ग्यारेन्टी गरिएको हुन्छ । जीवन बिमा भन्नाले जिवनमा आईपर्ने अनेक जोखिम हरुबाट पर्ने क्षतिको न्यूनीकरण तथा आफ्नो र परिवारको सुरक्षित भविस्यको लागि अपनाईने सर्वोत्तम उपाए हो । यहि कारण जीवन बिमा सम्पुर्ण जनताको लागि अत्यन्तै जरुरी छ ।

• बिमा नगरेका ब्यक्तिहरुलाई के भन्नु हुन्छ?

आफ्नो आर्थिक हैसियत को आधारमा वर्तमानलाई होइन भविष्य लाई हेरेर जीवन बिमा मा आवद्ध हुन अनुरोध गर्दछु ।